Metropol Eğitim Kurumları TÖMER Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabı Temel Düzey A1-A2 Ders Kitabındaki Metinlerin Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarımı Açısından İncelenmesi
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı; Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarından biri olan Metropol Yayınları TÖMER Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti̇ (A1-A2) ders kitabında yer alan kültürel unsurların tespit edilmesidir. Betimleyici nitel araştırma yönteminin kullanıldığı araştırmada veri toplama tekniği olarak doküman incelemesi tekniğinden faydalanılmıştır. Ders kitabındaki kültürel unsurların sınıflandırılmasında, Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metninde yer alan sınıflandırma esas alınmıştır. Bu kapsamda yedi ana başlık ve alt başlıklar dikkate alınmış ve okuma metinlerindeki kültür unsurları tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, ders kitabında toplam 99 kültür unsuru olduğu görülmüştür. Başlangıç düzeyi olan A1-A2 seviyesinin tek kitapta verilmesi ve bunların kitap içerisinde ayrı bölümler olarak yer almaması nedeniyle seviyeler arasında karşılaştırma yapma imkânı olmamıştır. Bu sebeple kitap temel düzey (A1-A2) olarak ele alınıp birlikte değerlendirilmiş ve tespit edilen ögelerin sıklığı bu şekilde ortaya konulmuştur. Kitapta tespit edilen kültür unsurlarının 71 tanesinin Türk kültürüne ait olduğu, 28 tanesinin ise evrensel kültüre ait olduğu tespit edilmiştir. Bu yönüyle kitapta gerçekleştirilmek istenen kültür aktarımında Türk kültürüne ait unsurlara daha çok önem verildiği gözlenmiş fakat bu kültürel unsurların eşit şekilde dağılmadığı da tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The purpose of this research; It is the determination of the cultural elements in the Metropol Publications TÖMER Turkish Teaching Set for Foreigners (A1-A2) textbook, which is one of the textbooks used in teaching Turkish as a foreign language. In the research in which descriptive qualitative research method was used, document analysis technique was used as a data collection technique. The classification of the cultural elements in the textbook is based on the classification in the Common European Framework of Reference for Languages. In this context, cultural elements contained in the reading texts were identified according to seven main titles and sub-titles. As a result of the research, it was seen that there are 99 cultural elements in the textbook. It was not possible to make a comparison between the levels, as the A1-A2 level was given in a single book and the book did not include separate sections. For this reason, the book was evaluated as a basic level (A1-A2) and evaluated together, and the frequency of the detected items was revealed in this way. It was determined that 71 of the cultural elements contained in the book belong to Turkish culture and 28 to universal culture. In this context, it has been observed that more importance is given to the elements of Turkish culture in the cultural transfer elements in the book, but it has been determined that these cultural elements are not evenly distributed.
Keywords
- (Keskin, 2019). Dolayısıyla yabancı bir dil öğrenen kişi o dilin yanında dilin içerisinde yaşadığı
- görüşü sunmaktadır (Ördek, 2019). Yaşadığımız çağın gereksinimlerinden olan yabancı bir dil öğrenme ihtiyacı, öğrenilecek
- yer alır. Bu sebep ile dil öğrenmek o kültürü tanımaktır (Kramsch, 1993). Yabancı dil öğrenenlerin
- (Elmalı, 2019).
- Avrupa Konseyi tarafından 2000 yılında yayımlanan beyannamede yabancı dil
- festivaller, törenler, kutlamalar, danslar vb.) (CEFR, 2001: 102-103).
- bünyesinde hazırlanmaktadır Haley ve Austin (2004: 159)’e göre ders kitapları,
- öğrenmek demek öğrenilen dilin dil bilgisini mutlak biçimde öğrencilere öğretmek değildir. Brooks (1986: 128) kültürel ögeler öğretilmeyen bir kişinin yabancı dilde konuşması, sahip
- verilmelidir (Sever, 2019). Haley ve Austin (2004: 93)’e göre yabancı dil öğretimi sürecinde
- denetlenmesi kitabın ne kadar başarılı olduğunu belirler (Sever, 2019). Gelişmiş ülkeler kendi dillerini öğretmek amacıyla hazırladıkları ders kitaplarını
- kaynaklar oluştururlar (Tüm ve Sarkmaz, 2012). Metinlerin türlü fonksiyonları vardır. Bu
- oluşturulan kitaplardaki metinlerin fonksiyonlarını işaret etmektedir (Günay, 2007). Yabancı dil öğretimi amacıyla metinlerden yararlanılması kadar bu metinlerin seçimi konusu
- öğrencilerin kolay şekilde anlamalarını destekleyecek etkinliklere yer verilmelidir (Açıkgöz, 2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi sürecinde yer verilen, temel seviyede dahi olsa pek
- 2003). Bu metinler seçilirken de kurmaca ve bilgilendirici metinlerden ziyade özgün ve edebî
- metinler tercih edilmelidir. Guariento ve Morley (2001: 347)’in de belirttiği gibi orijinal metinler
- dil öğretiminde verimliliği arttıracak önemli bir etmendir (Tapan, 1989: 183). Hedef kültürü ve hedef
- başarılı şekilde gerçekleştirilemez (Polat, 2003: 74). Bu amaçla Türkçenin yabancı dil olarak
- araştırma olarak tanımlanmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2013: 45).
- yönelik kaynak bulma, okuma, not alma ve değerlendirme aşamalarını içerir (Karasar, 2009: 183).
- değerlendirme aşamalarını barındırır (Karasar, 2009: 183). Bu kapsamda Metropol Yayınları
- birtakım sonuçlara ulaşılır.” (Şimşek ve Yıldırım, 2005: 224). İncelenecek kaynak kitap belirlenmiş; Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metninde sosyokültürel
- Kutlamalar, festivaller, dans ortamı, diskotekler vb. (ADOÇ, 2013: 19).
- önce uyuyor. (2020: 42, a)
- bahçesi çok kalabalık oluyor. Teyzem ve annem çay içiyorlar... (2020: 53, a)
- Atatürk 10 Kasım 1938’de Dolmabahçe Sarayı’nda yaşamını kaybetti. (2020: 62, a)
- hazırlanıyor. Sonra zil çalıyor ve derse giriyor … (2020: 29, b)
- sınıfta. Tıp okuyor. Hafta sonu bisiklete biniyoruz, dans kursuna gidiyoruz … (2020: 30, b)
- (2020: 129, b)
- kültürüne ait, 3’ü evrensel kültüre ait ögelerdir. İncelediğimiz kitapta ögelerin örnekleri aşağıda gösterilmiştir. Hoş geldin Hoş bulduk Otur lütfen. Adın ne? Benim adım Ali. Sizin adınız ne hocam? Benim adım Lale. Nasılsın Ali? Teşekkür ederim, iyiyim. Siz nasılsınız hocam? Sağ ol Ali, ben de iyiyim. Nerelisin Ali? İranlıyım. (2020: 15, c) Anne, günaydın. Günaydın Esma. Okula geç kalıyorsun. Acele et! …
- Güle güle. (2020: 41, c)
- (2020: 107, c)
- gösterilmiştir: Yunus Emre, 13. yüzyılda Anadolu’da yaşadı. İnsanlar hâlâ onun şiirlerini okuyor. Şiirlerinde genellikle sevgiden, ilahî aşktan ve barıştan bahsediyor … Azerbaycan’ı, Şam’ı, İran’ı ve Anadolu’yu dolaştı. Mevlâna Celaleddin-i Rûmî ve Hacı Bektâş-ı Velî ile görüştü. Taptuk Emre’nin öğrencisidir. (2020: 76, ç) Efes antik kenti İzmir Selçuk’ta bulunuyor. Efes, ilk kez sekiz bin yıl önce kurulmuş. Efes antik kenti depremler, savaşlar, büyük yangınlar sırasında zarar görmüş. … Celsus Kütüphanesi, Antik Efes Tiyatrosu, hamamlar, tapınaklar, kiliseler, Meryem Ana Evi, Mermer Cadde, Artemis Tapınağı vardır. Antik dünyanın önemli bir merkezi olan Efes, her zaman bilim, kültür, ticaret ve sanat merkezi olmuş bir kenttir. Tanrıça Artemis için yapılan Artemis Tapınağı tamamen mermerdir. Bu tapınak dünyanın yedi harikasından biridir. Celsus’un lahdi Celsus Kütüphanesi’nin altındadır. (2020: 148, ç) Yedi Uyurlar hem Müslümanlık ’ta hem de Hristiyanlık ’ta anlatılan bir efsanedir. Efsaneye göre, yedi genç putperest olmadıkları için imparatorun zulmüne uğramışlar. Bu nedenle kaçmış ve bir mağaraya girmişler … (2020: 148, ç)
- bir yeri olduğu görülmektedir. Nitekim Bölükbaş ve Keskin (2010) de Türkçe öğretiminde kültür
- bazılarına hiç yer verilmediği görülmüştür. Aynı şekilde; Okur ve Keskin (2013)’in çalışmasında,
- Güleç ve Gürsoy (2014)’un çalışmasında, Kutlu (2014)’nun çalışmasında ve Bayraktar (2015)’ın
- unsurların sayısından daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ökten ve Kavanoz (2014) da
- çalışmalarında benzer bir sonuca ulaşmışlardır. Buna karşın İşçi (2012)’nin tezinde Yeni Hitit Türkçe
- düşüncesindedir. Kutlu (2015) Gazi Yabancılar için Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2)
- çalışmasında kültürel ögelerin sayısının yetersiz olduğu düşüncesindedir. Bayraktar (2015) da Yeni
- Açıkgöz, N. S. (2018). Yabancı
- Akbulut, S. ve Yaylı, D. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi A1-A2 düzeyi ders kitapları üzerine bir izlence çalışması. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 35
- Alcellat, N. (2018). Sözcük öğretimi ile kültür aktarımı: Avrupa ortak çerçeve metninden hareketle Yunus Emre
- Avrupa Konseyi Modern Diller Bölümü (2013). Diller Avrupa ortak öneriler çerçevesi öğrenim, öğretim ve değerlendirme (2. Baskı). Frankfurt: Telc, Millî Eğitim Bakanlığı.
- Bayraktar, S. (2015). Yeni Hitit 1 Yabancılar için Türkçe Ders Kitabı’nın kültür aktarımı açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, 2, 7
- Bölükbaş, F. Keskin, F. (2010). dil olarak Türkçe öğretiminde metinlerin kültür aktarımındaki işlevi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature And History of Turkish or Turkic, 5(4), 221-235.
- Brooks, N. (1986). Culture in the classroom, culture bound, ed. joyce merrill valdes, Cambridge University Press: Cambridge.
- Cef. (2001). Commoneuropean framework of reference for language, learning, teaching, assesment. Cambridge University
- Er, K. O. (2006). dil öğretim programlarında kültürün etkileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,
- Guariento, W. ve John, M. (2001). Text and Task Authenticity in The Efl Classroom. Elt Journal,
- Güleç, İ. ve Gürsoy, S. (2014). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel ögelerin aktarımı: Gökkuşağı Türkçe Öğretim Seti Temel Seviye örneği. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
- Günay, V. D. (2007). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual.
- Haley, Marjorie H. ve Theresa Y. A. (2004). Content-based second language teaching and learningan ınteractive approach. Pearson Education Inc: Usa.
- İşcan, A. Yassıtaş, T. (2017). dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında kültür aktarımı: Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti örneği (B1-B2 düzeyi). Aydın TÖMER Dil Dergisi,
- İşçi, C. (2012). yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan Yeni Hitit Ders Kitabının dört temel dil becerisi ve kültür açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).
- Keskin, H. (2019). dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan “Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti’nin çoklu zekâ kuramı açısından incelenmesi. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
- Kramsch, C. (1993). Contextand culture in language teaching. Oxford: Oxford University.
- Kutlu, A. (2014). öğretiminde kültürün araç olarak kullanımı: Gazi Yabancılar için Türkçe Öğretim Seti örneği (B1-B2 Seviyesi). Kastamonu Eğitim Dergisi,
- Koparan, B. ve Canbulat, M. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Türk Kültür ögelerinin aktarımına yönelik bir durum çalışması. Araştırma ve Deneyim Dergisi,
- Okur, A. Keskin, F. (2013). öğretiminde kültürel ögelerin aktarımı: İstanbul örneği. JASSS,
- Ökten, E. ve Kavanoz, S. (2014). Türkçe öğretimini hedefleyen ders kitaplarında kültür aktarımı. Turkish Studies,
- Ördek, F. (2019). Yabancılar için Türkçe İstanbul (İstanbul Turkish for Foreigners Course Book) ve Yedi İklim orta seviye ders kitaplarının kültür aktarımı açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Polat, T. (1990). Kültürlerarası bildirişimde etkin bir süreç yabancı dilde okumaanlama. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, 7,
- Sever, P. (2019) Yenı̇ Hı̇tı̇t Dı̇l Öğretı̇m Setı̇ ile Yedı̇ İklı̇m Dı̇l Öğretı̇m Setı̇’nı̇n Türkçenı̇n yabancı dı̇l olarak öğretı̇mı̇nde kültür aktarımı açısından karşılaştırılması. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
- Tseng, Y. H. (2002). A lesson in culture. ELT journal,
- Tüm, G. ve Sarkmaz, Ö. (2012). Yabancı dil Türkçe ders kitaplarında kültürel ögelerin yeri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 448-459.
- Varış, F. (1994). Eğitimde program geliştirme teori ve teknikleri. Alkım Kitapçılık Yayıncılık:
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma yöntemleri (9. Bas.). Seçkin Yayıncılık:
- Yılmaz, F. (2012). Cultural transmission through teaching Turkish as a foreign language course books. Turkish Studies-International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,
