Author :
Abstract
Araştırmanın amacı ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin Yenilenmiş Bloom Taksonomisindeki bilişsel süreç boyutu açısından incelenmesidir. Araştırmada 5, 6, 7 ve 8. sınıf düzeylerinde her bir sınıf seviyesinden bir kitap olmak üzere dört üzerinde çalışılmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın verileri doküman analizi ile toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Her bir sınıf seviyesinde 8’i dinleme / izleme metni, 24’ü okuma metni olmak üzere 128 metne yönelik toplam 2018 etkinlik incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki 598 etkinliğin 436’sının alt düzey basamaklara, 162’sinin üst düzey basamaklara; 6. sınıf Türkçe ders kitabındaki 494 etkinliğin 319’unun alt düzey basamaklara, 175’inin üst düzey basamaklara; 7. sınıf Türkçe ders kitabındaki 503 etkinliğin 279’unun alt düzey basamaklara, 224’ünün üst düzey basamaklara; 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki 423 etkinliğin 256’sının alt düzey basamaklara, 167’sinin ise üst düzey basamaklara yönelik olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerde anlama basamağının her sınıf seviyesinde en fazla sayıda yer alan basamak olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucunda kitaplarda üst düzey bilişsel basamaklara yönelik etkinliklerin sayısının artırılabileceği gibi öneriler sunulmuştur.
Keywords
Abstract
The target of the research is to investigate the activities contained in secondary school Turkish textbooks in terms of the cognitive process dimension in the renewed Bloom Taxonomy. In the investigation, four books were studied at the 5th, 6th, 7th and 8th grade levels, one for each grade level. The research was performed by qualitative research method. Data of the research was collected by document analysis. The obtained data are analyzed by content analysis technique. A total of 2018 activities for 128 texts, including 8 listening/tracking text and 24 reading text, were investigated at each class level. As a result of the research, it has been concluded that 436 of the 598 activities in the 5th grade Turkish textbook were on lower-level steps and 162 on high-level cognitive steps; Of the 494 events in the 6th grade Turkish textbook, 319 were on lower-level steps and 175 were on high-level cognitive steps; Of the 503 events in the 7th grade Turkish textbook, 279 were on lower-level steps and 224 were in the upper level and It has been concluded that 256 of the 423 events in the class Turkish textbook are directed to lower-level steps and 167 to high-level cognitive steps. Furthermore, in the activities of the 5th, 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks, the comprehension step was found to be the largest number of steps at each class level. As a result of the research, recommendations such as increasing the number of activities for high-level cognitive steps are presented in the books.
Keywords
- Akyol, H. (2016). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Anderson, W. L. ve Kratwohl, D. R. (Ed.), (2018). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama (Çev. Özçelik D. A.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Bloom, B. S. (Ed.), Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H. & Krathwohl, D. R. (1956). of educational objectives: the classification of educational goals. handbook 1: cognitive domain. New York: David McKay.
- Bümen, N. T. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14.
- Büyükalan, Filiz, S. (2004). Öğretmenler için soru sorma sanatı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Büyükalan Filiz, S. ve Yıldırım, S. (2019). Ortaokul Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının revize edilmiş Bloom taksonomisine göre analizi. İlköğretim Online, (4), 1550-1573.
- Durukan, E. ve Demir, E. (2017). 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerin Bloom’un yenilenmiş taksonomisine göre sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6
- Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Eroğlu, D. (2013) 6, 7, 8. sınıf Türkçe çalışma kitaplarındaki dilbilgisi soruları ve kazanımlarının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Güneş, F. (2019). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kıyagan, H. G. (2019) 5, 6 ve 7. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin yenilenmiş Bloom sınıflamasına göre yaratıcılık açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Korkmaz, Z. (2005). Türk dili üzerine araştırmalar, C1, Ankara: TDK Yayınları.
- Kuzu, T. S. (2013). Türkçe ders kitaplarındaki metin altı sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisindeki hatırlama ve anlama bilişsel düzeyleri açısından incelenmesi. Sosyal BilimlerDergisi/Journal of Social Sciences, 37(1).
- Landis, J. R. and Koch, G. G. (1977). The measurement of observer aggreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174.
- MEB (2006) İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- MEB (2019) Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Sallabaş, M. E. ve Yılmaz, G. (2020). Türkçe ders kitabı’nda bulunan metin altı sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(2), 586596.
- Sapir, Bloomfield vd. (1999). XX. yüzyıl dil bilimi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- Savaş, Ö. (2014) Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki dinleme etkinliklerinin güncelleştirilmiş Bloom sınıflamasına göre üst düzey bilişsel beceriler açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- Sinan, A. T. (2006). Ana dili eğitimi üzerine bazı düşünceler. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi,
- Ulum, H. (2017) MEB ilkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
